Πέμπτη 15 Αυγούστου 2013

erased from her memory







Ο μύθος λέει ότι οι Αθηναίοι αφαιρούσαν μια μέρα από το ημερολόγιό τους, τη μέρα της σύγκρουσης της Αθηνάς με τον Ποσειδώνα. Η μέρα αυτή που σηματοδοτεί τη γένεση της πόλης, αφαιρείται από τη μνήμη γιατί ταυτίζεται με τη διαμάχη, την ένταση, τον ανταγωνισμό. Έτσι η γένεση της πόλης αναδύεται μαζί με την ανάγκη να λησμονηθεί ο τρόπος με τον οποίο δημιουργήθηκε. Είναι όμως προφανές ότι ο μηχανισμός λησμονιάς την ίδια στιγμή αναδεικνύει- μέσα από την μέρα που αφαιρείται- αυτό ακριβώς που προσπαθεί να απαρνηθεί: η επαναλαμβανόμενη αυτή αποκοπή έχει την θέση της πιο παράδοξης υπενθύμισης...  

(Nicole Loreaux- The divided city: on memory and forgetting in Ancient Athens)









Σάββατο 20 Ιουλίου 2013

Το κομμένο σκοινί

Το κομμένο σκοινί
μπορείς να το ξαναδέσεις.
Θα κρατήσει πάλι,
ωστόσο πάντα κομμένο θά' ναι.


Ίσως πάλι ν' ανταμώσουμε,
όμως εκεί που μ' άφησες
δεν θα με ξαναβρείς.

(Μπ. Μπρεχτ)


Κυριακή 30 Ιουνίου 2013

μια οικογενειακή ιστορία καπιταλιστικής βίας- και αντίστροφα




Ήμουν δώδεκα χρονών όταν υπέστη για πρώτη φορά ψυχολογική βία.

Ήμασταν με την οικογένειά μου στην Λαπωνία για Χριστούγεννα. Ήταν η τελευταία μέρα των διακοπών όταν με έπιασαν τα κλάματα στην ιδέα ότι θα φεύγαμε. Δεν ήταν ότι περνούσα υπέροχα. Αλλά είχα αναστατωθεί με την εκμετάλλευση ταράνδων και χάσκι να σέρνουν έλκηθρα στα χιόνια, προσφέροντας αναψυχή σε πλούσιους τουρίστες. Αισθανόμουν ότι κάτι πρέπει να κάνω να τα βοηθήσω να ξεφύγουν απ' την κατάσταση ακούσιας δουλείας που τα είχαν υποχρεώσει.
Το τελευταίο απόγευμα έκλαιγα πολύ. Οι γονείς μου αρχικά με πέρασαν για τρελή και δεν μου έδωσαν σημασία.
Εγώ δεν σταματούσα.
Επίμονη καθώς είμαι, αναζητούσα κάποιον να μου αποκαταστήσει αυτήν την φρικιαστική και βίαιη εικόνα της εκμετάλλευσης των ζώων, που προοιώνιζε μια άλλη γενικευμένη κοινωνική βία, την οποία αναπόφευκτα θα συνειδητοποιούσα λίγα χρόνια αργότερα. Αναζητούσα κάποιον να με καθησυχάσει, να μου κλείσει τα μάτια μπροστά στην σαδιστική διασκέδαση, σ' αυτήν την χυδαία μεσοαστική απόλαυση, που εκπληρώνει τα κόμπλεξ ανωτερότητας του τουρισμού σε "εξωτικούς" πολιτισμούς.  

Αναζητούσα κάποιον να μου δώσει μια εξήγηση. Η δομή της σύγχρονης ζωής ακολουθεί τους νόμους της ζούγκλας και "το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό". Γι' αυτό παιδί μου κοίτα κι εσύ να γίνεις μεγάλο ψάρι, σαν εμάς τους γονείς σου, γιατί αλλιώς θα σέρνεις έλκηθρα. 

Αναζητούσα κάποιον να μου δώσει μια εξήγηση. Μπορεί τα σκυλάκια και τα ταρανδάκια να σέρνουν έλκηθρα, αλλά κατά βάθος τους αρέσει πολύ. Χαίρονται που μας πηγαίνουν βόλτα, άλλωστε το αφεντικό τους πάντα τους έχει έτοιμο νόστιμο φαγάκι. Γι' αυτό παιδί μου κοίτα κι εσύ να σέρνεις καλά το έλκηθρο και το αφεντικό σου θα σου δίνει πάντα νόστιμο φαγάκι.

Η εξήγηση αυτή ήρθε αρχικά από το στόμα της μητέρας μου. Ευαίσθητη και ευάλωτη η μητρική φιγούρα έπαιξε ρόλο συμβιβαστικό, προσπαθώντας να με κάνει να συναινέσω, να αποδεχτώ ότι "έτσι είναι τα πράγματα" και να πορευτώ ανάλογα στη ζωή μου.

Η εξήγηση δεν μου έφτασε, και τα δάκρυα συνέχισαν να κυλάνε. Ο δεύτερος οικογενειακός μηχανισμός που επιστρατεύτηκε ήταν ο Πατέρας. Ο πατέρας μου, εφευρετικός άνθρωπος καθώς είναι, απάντησε στο σοκ που είχα υποστεί συνειδητοποιώντας την άδικη αυτή κοινωνική βία, με τον πλέον πραγματικό τρόπο: με αντίστοιχη κι ακόμα περισσότερη βία.

Παρ' ότι ο πατέρας μου συνήθιζε να μας δέρνει με τη λουρίδα αρκετά, ως παιδιά, εμένα και τον αδερφό μου, οι δημοκρατικές παραινέσεις της μητέρας μου εκείνη την ημέρα, τον έκαναν να επιστρατεύσει την επινοητικότητά του ώστε να μου ασκήσει βία μεν, χωρίς ωστόσο αυτή να σωματικοποιηθεί δε.

Η ιδέα του απλή: ως άνθρωπος της τεχνολογίας της επιτήρησης αποφάσισε να πάρει μια κάμερα και να με καταγράψει. Ξεκίνησε να με τραβάει βίντεο ενώ εγώ έκλαιγα γυρισμένη στο μαξιλάρι μου. Επέμενε να τραβήξει το πρόσωπό μου, τα δάκρυά μου που έτρεχαν. Εγώ αρνιόμουν να γυρίσω, κι όσο αρνιόμουν τόσο γέλαγε. Επίμονος εκείνος, επίμονη κι εγώ. Η κάμερα έγραφε.

Αισθανόμουν να ασφυκτιώ μέσα στο μαξιλάρι μου και γυρίζω λίγο το κεφάλι να πάρω αέρα, και τσουπ, νά' τος, έτοιμος να προλάβει το γκρο πλαν.

Με κορόιδευε.

Με κορόιδευε και γελούσε δυνατά.

Στο γέλιο του άκουγα την τα γέλια απόλαυσης των πλούσιων τουριστών στα έλκηθρα.


Δεν θυμάμαι πως τελείωσε εκείνη η ιστορία.
Ίσως γιατί δεν τελείωσε εκείνη η ιστορία.
Για πολλά χρόνια μπορούσα να ερωτευτώ μόνο σε συναισθηματικά χειριστικές και κακοποιητικές σχέσεις. Σε σχέσεις που τα δάκρυα, η θλίψη, ο πόνος, η απόγνωση είναι το θέαμα που τρέφει την απόλαυση του άλλου. Του δίνουν την επιβεβαίωση της ανωτερότητάς του, την χαρά του ελέγχου του πάνω μου.
Αισθανόμουν ότι την αξίζω αυτήν την κοροϊδία, αυτήν την ταπείνωση, αυτόν τον εξευτελισμό,γιατί είχα μάθει ότι έτσι κάνουν οι άνθρωποι όταν αγαπούν τους άλλους- όπως μ' αγαπούσε και ο πατέρας μου.

Η ιστορία εκείνη δεν τελείωσε. Η βίαιη συμπεριφορά του πατέρα μου έρχεται στο μυαλό σε κάθε μιντιακή αναπαράσταση δυστυχίας- δημεύσεις σπιτιών, θύματα βιασμών, σεισμών και πολέμων, θύματα αστυνομικής καταστολής. Το ίδιο χαιρέκακο γέλιο αντηχεί εκκωφαντικά σε κάθε υποκριτική συμπαράσταση στους αδικημένους: "αποτύχατε να γίνετε Τουρίστες κύριοι- τώρα σύρτε τα έλκηθρά μας".

Η ιστορία εκείνη δεν τελείωσε πολύ απλά γιατί έχει έρθει η ώρα "όλες αυτές οι φρίκες να αποκτήσουν πρόσωπο". Και ο δικός μου πατέρας είναι ένας απ' αυτούς. Η οικογένεια είναι το πρώτο και το τελευταίο προπύργιο συντήρησης των σχέσεων εξουσίας. Η δική μου οικογένεια δεν μου έκρυψε ποτέ τίποτε από την κοινωνική πραγματικότητα που αντιμετώπισα αργότερα, δεν μου χάρισε την παραμικρή στιγμή συναισθηματικής ασφάλειας, τρυφερότητας, μόνο εξωτικές ψευδαισθήσεις ευημερίας.

Η οικογένειά μου είναι η ιδανική συνθήκη να αντιληφθεί κανείς την συνεργασία των μηχανισμών παραγωγής αλήθειας, συναίνεσης και κομφορμισμού. Όταν η συναίνεση και η δημοκρατία δεν φτάνουν, το θέαμα είναι εκείνο που εξυπηρετεί τις ανάγκες της κυριαρχίας: γελοιοποίηση και εξευτελισμός όλων εκείνων που σοκάρονται από την εγγενή βιαιότητα του συστήματος.

Αυτή η πολεμική βία, στην πιο γυμνή της μορφή, η χυδαία επιβολή του ισχυρού στον αδύναμο και η κατάπνιξη κάθε ευαισθησίας του, είναι η πεμπτουσία της σύγχρονης κοινωνικής, έμφυλης και ταξικής οργάνωσης. Με την πρώτη ευκαιρία, τα δεινά, τα παρακάλια, οι δημοκρατικές αντεγκλήσεις των καταπιεσμένων, προκαλούν στους κυρίαρχους γέλια, πολλά χαιρέκακα εκκωφαντικά γέλια επιβεβαίωσης. Κι έτσι, μ' αυτό το αστείο, με όλη αυτήν την απόλαυση διαιωνίζουν τον εαυτό τους.



Η παραπάνω ιστορία δεν αφορά κάποια φροϋδική ονείρωξη. Είναι όσο αληθινή όσο η διάχυτη κοινωνική εκμετάλλευση, ο ρατσιστικός και σεξιστικός εξευτελισμός ανθρώπων, η λεκτική και ψυχολογική βία στις προσωπικές σχέσεις. Είναι μια απέλπιδα προσπάθεια επικοινωνίας σε όσους αγωνίζονται να τελειώνουν με τα δάκρυα, και τις ικεσίες. Να τελειώνουν με τις ελπίδες σε ηγέτες, αρχηγούς, αφεντικά, πατεράδες. Αντίσταση είναι δημιουργία ισότιμων σχέσεων αξιοπρέπειας.





Ευχαριστώ τον πατέρα μου που μου το δίδαξε αυτό. 
Και τον μισώ γιατί μου το δίδαξε με τον χειρότερο τρόπο.





Michael Andrews, Melanie and me swimming
(1978)

Κυριακή 26 Μαΐου 2013

γυμνή ζωή

Λένε ότι ο Αγκάμπεν συνέλαβε την έννοια της γυμνής ζωής 
μέσα από μια εμπειρία αρρώστιας:
η αρρώστια 
είναι κι αυτή μια κατάσταση επισφάλειας, φόβου και απόλυτης εγκατάλειψης του σώματος 
στα ιατρικά χέρια.
ο γιατρός,  
κατέχει το προνόμιο της εξουσίας πάνω στο σώμα, αναδεικνύοντας την απόλυτη διάσταση της εξουσίας, περιορισμένη στη βιολογία.
η βιολογία 
η μάλλον η βιοπολιτική
είναι η ικανότητα της κυριαρχίας να κάνει κάποια σώματα να ζουν και κάποια άλλα να τ' αφήνει να πεθάνουν. 

το σώμα

το σώμα σου 
πεδίο μάχης 
που ενώνονται σχιζοειδώς η δύναμη και η αδυναμία
να βάλεις τα δυνατά σου, θα μου το υποσχεθείς; 
εμείς δεν έχουμε συμμάχους τους γιατρούς
και οι ζωές μας, είναι κουρέλια για τους λυκανθρώπους
έχουμε όμως ο ένας τον άλλο
η μια την άλλη
την αγάπη και την αλληλεγγύη, την στήριξη
να βάλεις τα δυνατά σου, θα μου το υποσχεθείς; 

τι κι αν μας εγκατάλειψανε οι νόμοι και οι θεσμοί
ποτέ μας δεν τους είχαμε ανάγκη εμείς, γιατί ξέραμε να πολεμάμε.
να βάλεις τα δυνατά σου, θα μου το υποσχεθείς; 
μας περιμένουνε οι δρόμοι
και οι παραλίες
και η επανακατάκτηση του νοήματος 
της γυμνής ζωής.







στην Τ.


Παρασκευή 17 Μαΐου 2013

νευροανατομία

οι χιλιάδες λεπτομέρειές σου,
που δεν θα μάθω,
είναι επώδυνες ακίδες
σ΄εκείνη την περιοχή του εγκεφάλου μου
που θα σ' αγαπούσε
αν είχες μείνει.


Μιράντα Παπαδοπούλου
από σάρα

Δευτέρα 13 Μαΐου 2013








δεν είμαι τίποτε παραπάνω από ένα παζλ

την εικόνα χαλάει
το κομμάτι που λείπει




Τετάρτη 1 Μαΐου 2013

κουλ σημαίνει κρύος

Να είσαι κουλ, 
να είμαστε κουλ, 
Να είναι όλα κουλ.
Ε λοιπόν το κουλ είναι μόνο αυτό που λέει: κρύο.

Μην αντιμετωπίζεις αυστηρά τους ανθρώπους. Πονάνε κι αυτοί και προστατεύουν τις πληγές τους. Μην σβήνεις τσιγάρα στις ουλές τους. Ούτε ν’ αγοράζεις τον έρωτά τους κάνοντας πλάκα με τους φίλους σου. Δεν τους αξίζει η κοροϊδία και δεν αξίζει να κοροϊδεύεις. Να σέβεσαι τον εαυτό σου. Μην εκδικείσαι.

Δεν είναι ένα μεγάλο αστείο η ζωή. Κι ο Τσάρλι Τσάπλιν μια θλίψη είχε στα χείλη του. Σκότωσε τα κόμπλεξ που έχεις μέσα σου. Υπάρχουν άλλοι καλύτεροι από σένα. Θαύμαζέ τους και μάθε απ’ αυτούς. Μην τους ζηλεύεις. Κρύβουν καλά τη μελαγχολία τους. Υπάρχουν κι άλλοι χειρότεροι από σένα. Μην τους κατηγορείς και μην τους κρίνεις. Κάποιοι βαριούνται να κυνηγάνε έπαθλα. Δεν είναι δήθεν, δεν είναι βλάκες, δεν είναι ανίκανοι. Κι ούτε είναι άξιοι της μοίρας τους. Μην τους λυπάσαι. Μοναδική εξαίρεση: οι φασίστες.

Μην κάνεις ψυχοθεραπεία. Ο Φουκώ έλεγε «γονείς στείλτε τα παιδιά σας στην ψυχοθεραπεία και θα μάθουν να σας αγαπάνε περισσότερο από κάθε τι άλλο στον κόσμο». Κάνε τέχνη και έρωτα. Κάνε ταινίες και έρωτα με πολύ κόσμο. Με πολύ κόσμο.  Μην ζητήσεις τίποτα και ζήτα τα πάντα. Μην λες ότι είσαι καλό παιδί, τα καλύτερα παιδιά που έχω γνωρίσει, είναι αυτά που δεν ξέρουν πόσο καλά παιδιά είναι. Μην έχεις δεύτερες σκέψεις, σου σκοτεινιάζουν τα μάτια.  Κι έχεις τόσο όμορφα μάτια.

Μην παίρνεις ναρκωτικά που σε κάνουν να νιώθεις γαμάτος. Να παίρνεις ναρκωτικά που σε κάνουν να νιώθεις γαμάτα. Μην ταξιδεύεις νύχτα, γλέντησε όλη νύχτα και ταξίδεψε το ξημέρωμα. Είναι πιο όμορφοι οι δρόμοι το ξημέρωμα. Είναι πιο όμορφοι οι δρόμοι μ' οδοφράγματα. Να μην σνομπάρεις τις πορείες, δεν είναι μίζερες φανφάρες και γραφικές συναθροίσεις. Καμιά φορά είναι και καύλα και δρόμος και πόλεμος. Και είναι ωραίος ο πόλεμος γιατί έχεις φίλους.   

Μην κάνεις πολλά λεφτά και μην σου φουντώνουν τα μυαλά όσοι σε παινεύουν. Ο καθένας ότι κάνει, το κάνει για τους δικούς του λόγους. Μην προσπαθείς να διδάξεις, να προβληματίσεις, να επηρεάσεις. Κανείς δεν ενδιαφέρεται να σ’ ακούσει. Να λες ιστορίες, ιστορίες όμορφες, όπως λένε οι γιαγιάδες. Όχι υποκριτικά, όχι διδακτικά, όχι δήθεν, απλά κι ανθρώπινα. Και πάνω απ' όλα όχι κουλ, γιατί κουλ σημαίνει μονάχα κρύος.  


Δευτέρα 29 Απριλίου 2013

χέρια


Οι άνθρωποι το πιο συχνά

δεν ξέρουν τι να κάνουνε τα χέρια τους
Τα δίνουν -τάχα χαιρετώντας- σ’ άλλους
Τ’ αφήνουνε να κρέμονται σαν αποφύσεις άνευρες
Ή το χειρότερο - τα ρίχνουνε στις τσέπες τους
και τα ξεχνούνε
Στο μεταξύ ένα σωρό κορμιά μένουν αχάιδευτα
Ένα σωρό ποιήματα άγραφα








(Αργύρης Χιόνης «Λεκτικά τοπία», 
Εκδόσεις Καστανιώτης, Αθήνα, 1983.)

Τρίτη 16 Απριλίου 2013

courage

'Sometimes we drug ourselves with dreams of new ideas. The head will save us. The brain alone will set us free. But there are no new ideas waiting in the wings to save us as women, as human. There are only old and forgotten ones, new combinations, extrapolations and recognitions from within ourselves - along with the renewed courage to try them out.'  
Audre Lorde (Poetry is not a Luxury)








Lucian Freud, Girl with a white dog (1950-1)

Τρίτη 9 Απριλίου 2013

street party in Brixton #nowthatchersdead

Οι εορτασμοί την ημέρα του θανάτου της Θάτσερ,
είναι συνειδητή απόδειξη 
στους εν ζωή τυράννους μας 
ότι μόνο νεκρούς θα τους σεβαστούμε
για να χορέψουμε πάνω στα φέρετρά τους
πανκ.



Σάββατο 23 Μαρτίου 2013

placebo

















στο τραύμα της μοναξιάς 
η τέχνη έχει το βαμβάκι
εκείνη και το μαχαίρι


Lucian Freud, Small Naked Portrait (1973)

Κυριακή 10 Φεβρουαρίου 2013

Hirosima mon amour




















'hell is truth seen too late'.
T. Hobbes







Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2013







στον Κ,
που ελπίζω να γράφει ακόμα τραγούδια για τους αγαπημένους του
Μόνος 
στον παράδεισο